Elder – Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği Kamuoyu Açıklaması

Bir Sivil Toplum Kuruluşu olmanın sorumluluğuyla Elektrik Dağıtım kesiminde faaliyet gösteren 21 Elektrik Dağıtım Şirketinin Escort Boğaziçi tamamını temsil eden çatı kuruluş olarak kamuoyunu hakikat bilgilendirmek hedefiyle ayrıntılı bir açıklama yapmayı istek ettik

Elektriğin üretilmesinden vatandaşlarımıza ulaştırılmasına kadar ki uzun bedel zincirinin en son halkası ve vatandaşlarımızın Boğaziçi escort birinci muhatabı olarak elektrik tarifelerinde yıl başında yapılan fiyat artışının tüm vatandaşlarımıza esnafımıza ve sanayicimize getirdiği yükleri biliyor reaksiyonlarını anlayışla karşılıyoruz Faturalardaki artış karşısında vatandaşlarımızın yaşadıklarını sürecin en yakından şahidi Boğaziçi escort bayan olan 100 bin kişilik elektrik dağıtım ailesi olarak bizler de hissediyoruz

Ülkemiz için elektrik gücünün ne kadar hayati bir kıymeti olduğunu biliyoruz Elektriğin kâfi kaliteli daima düşük maliyetli ve etrafla uyumlu bir biçimde tüketicilerin kullanımına sunulması için gayret gösteren bir bölümüz

Maalesef bu devirde Elektrik Dağıtım Şirketlerine karşı haksız ithamlarda bulunulduğunu Elektrik Dağıtım Şirketlerinin bu fiyat artışlarının münasebeti olarak gösterilerek birçok eksik ve yanlış bilgiye dayanan yorumlar ve açıklamalar yapıldığını görüyoruz

Türkiye nin her yerinde faaliyet gösteren 21 Elektrik Dağıtım Şirketinin hepsi lisansa tabi olup tüm faaliyetleri sarfiyat ve gelirleri Güç Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK tarafından düzenlemeye ve denetlemeye tabidir

Hatta bu şirketlerin işlettikleri varlıkların hepsinin mülkiyeti kamuya ilişkin olup lisans mühletleri boyunca Elektrik Dağıtım Şirketleri bu varlıkları işletmek yeni yatırımlarla genişletmek ve tüketicilere kaliteli hizmet sunmaktan sorumludur Bu kapsamda Türkiye deki 21 elektrik dağıtım bölgesi 14 farklı yatırım kümesi tarafından işletilmektedir Bu Elektrik Dağıtım Şirketleri ve yatırım kümelerinin kimileri halka da açık olup ikisi memleketler arası olmak üzere 20 den fazla yatırımcı bu kesime yatırım yapmıştır

Elektrik Dağıtım Şirketlerinin ve tıpkı yatırımcı kümesinin altında bulunan ve birebir bölgede faaliyet gösteren Görevli Tedarik Şirketlerinin GTŞ faaliyetleri özel kesim marifetiyle yürütülen kamu hizmeti niteliğindedir Dağıtım ve Misyonlu Tedarik Şirketleri yasal olarak birbirlerinden ayrışmışlardır

Bu faaliyetler büsbütün düzenlemeye tabidir Elektrik Dağıtım Şirketlerinin gelirleri elektrik tarifelerinden bağımsız bir formda Düzenleyici Kurum EPDK tarafından rasyonel maliyetleri hesaplanarak ve tüketici yararı gözetilerek şeffaf bir halde beş yıllık devirler için belirlenmektedir

Özetle elektrik tarifeleri ile ilgili Elektrik Dağıtım Şirketlerinin hiçbir belirleyici rolü yoktur

EPDK nın belirlediği düzenlemeye tabi elektrik maliyetini etkileyen ve faturalar üzerinde görünen 3 bileşen şunlardır

Bu maliyet elektrik talebi elektrik arzı ve emtia fiyatlarına nazaran çok değişken seyretmektedir Bilhassa elektrik üretimi için ithal edilen doğal gaz ve kömürün milletlerarası fiyatları ve döviz kuru en değerli maliyet ögesidir Yağışlara bağlı hidroelektrik üretimi ve yenilenebilir güç kaynaklarından üretilen gücün ölçüsü ise elektrik üretimini etkileyen başka bir ögedir Vazifeli Tedarik Şirketlerinin tahsilat ve finansman maliyetini de içeren hizmet bedeli ile beş yıllığına EPDK tarafından güç üretim maliyeti üzerinden belirlenen 2 38 net kar marjı da güç bedeli içindedir

Mesken abone kümesinin faturaları içindeki iletim maliyetinin hissesi ortalama 4 elektrik dağıtım maliyetinin hissesi ise ortalama 18 dir

Vergi ve fonların mesken abone kümesi faturalarının içindeki toplam hissesi ortalama 18 dir

Bu üç bileşenin toplamı olarak da son kullanıcıların elektrik faturası oluşmaktadır

Ocak ayında maliyetlerin artmasındaki en büyük etken elektrik üretim maliyetlerinin önemli biçimde yükselmiş olmasıdır

Geçtiğimiz periyotta ülkemizde yaşanan kuraklık sebebiyle elektrik üretimi içerisinde en yüksek hisseye sahip olan hidroelektrik santrallerinden sağlanan elektrik ölçüsü düşmüştür Bu durum elektrik üretiminde ithal kaynaklar olan doğal gaz ve kömürün hissesini artırmıştır

Enerji maliyetlerindeki yükselişin en büyük sebebi ithal edilen memleketler arası fiyatlara ve dövize endeksli doğal gaz ve kömür alım maliyetlerindeki önemli artışlardır Son 1 yıl içerisinde doğal gaz fiyatları 10 kata kadar ithal kömür fiyatları ise 5 kata kadar döviz bazında artış göstermiştir Elektrik üretim kaynaklarındaki bu maliyet artışı fatura bedellerinin de yükselmesine neden olmuştur

Kamuoyunu hakikat bilgilendirmek için yaptığımız bu açıklama kapsamında basında ve toplumsal medyada değinilen konular hakkında şu doğruları da belirtmek isteriz

Faturalama

• Dağıtım ve Vazifeli Tedarik Şirketleri fiyat belirleyemezler fiyat artışı talebinde bulunamazlar Faturalara rastgele bir bedeli keyfi bir biçimde yansıtamazlar fatura kalemlerinde bir oynama yapamazlar Tarifeler EPDK tarafından tüm paha zincirindeki maliyetlere bakılarak üçer aylık devirlerde belirlenmekte ve kamuoyu ile şeffaf bir formda paylaşılmaktadır
• Ocak ayındaki faturalarda sık sık gündeme geldiği üzere faturalarda toplam tüketimin 31 Aralık 2021 tarihine kadar olan kısmı 2021 son çeyrek boyunca geçerli olan eski tarife ünite fiyatından 1 Ocak 2022 tarihinden sonraki kısmı ise 2022 birinci çeyrek boyunca geçerli olan yeni tarife ünite fiyatından hesaplanmaktadır 1 Ocak öncesine ilişkin devir için rastgele bir fark yansıtılması kelam konusu değildir Bu her üç ayda bir yapılan standart bir uygulamadır
• Abonelerin tüketim ölçüleri baz alınarak hesaplama yapılan kademeli tarifede günlük 7 kilovatsaate kadar olan tüketimler birinci kademe olan Düşük Kademeden bu limitin üzerinde kalan tüketimler ise ikinci kademe olan Yüksek Kademeden hesaplanarak faturalandırılmaktadır
• EPDK mevzuatına nazaran okuma dönemleri 25 ve 35 gün ortasında olmak zorundadır Örnek vermek gerekirse 25 günlük okumalarda düşük kademeli tarife ölçüsü 25×7 175 kilovatsaat 35 günlük okumalarda ise 35×7 245 kilovatsaat olarak hesaplanır
• Bu uygulamaların dışında hareket eden şirketlere ağır cezalar uygulanır

Özelleştirme Bedelleri

EÜAŞ Fiyatları

• Elektrik Dağıtım Şirketleri genel aydınlatma ile şebeke işletmesi için gerekli güç gereksinimlerini EÜAŞ tan temin ederler Bu Elektrik Dağıtım Şirketleri için hiçbir formda bir gelir kalemi değildir
• Görevli Tedarik Şirketleri ise tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketiciler için hür piyasa ikili muahedeler ve EÜAŞ ın toptan satış tarifesi üzerinden elektrik gücü satın alır 2021 yılında güç muhtaçlıklarının çok düşük bir ölçüsü EÜAŞ tan temin edilebilmiştir 2022 yılında ise EÜAŞ tan satın almaları öngörülen elektrik ölçüsü toplam gereksinimlerinin yalnızca 20 si olup yılın birinci iki ayında bu oranın sıfır olarak gerçekleşmesi beklenmektedir
• Görevli Tedarik Şirketlerinin gelirleri alım fiyatları ile faturadaki satış fiyatı ortasındaki marjdan oluşmamaktadır.
• Dolayısıyla EÜAŞ tarifesi düzeyinin piyasa maliyetlerinin altında belirlenmesi faturaları düşürmek suretiyle tüketicileri destekleyici mahiyette yani bir sübvansiyon iken Vazifeli Tedarik Şirketlerinin gelirlerini artırıcı bir tesiri yoktur Tersine maliyet tabanlı kar marjından ötürü Misyonlu Tedarik Şirketlerinin gelirlerini olumsuz etkilemektedir

Dağıtım Yatırımları

• Elektrik Dağıtım Şirketlerinin ana faaliyeti şebeke trafo kablo direk aydınlatma sayaç vb yatırımlarıdır Bu yatırımlar faaliyet gösterilen bölgenin büyümesine ve gelişmesine bağlı olarak artan elektrik talebi ile şebekenin yenileme ve güzelleştirme gereksinimlerine nazaran planlanır Bu planların EPDK tarafından onaylanmasını müteakip Elektrik Dağıtım Şirketleri bu yatırımlar için gerekli finansal kaynağı temin ederler gereç ve işgücü planlamasını yaparak bu yatırımları gerçekleştirirler
• Bu yatırımlar için gereksinim duyulan tüm maliyetler EPDK tarafından en ince ayrıntısına kadar belirlenmektedir Bu yatırımların planlara uygun ve eksiksiz bir formda yapılıp yapılmadığı Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı ismine TEDAŞ tarafından yerinde denetlenmektedir

Bugünümüz ve yarınımız için

Elektrik Dağıtım Özelleştirilmelerinin tamamlandığı 2013 yılını da kapsayan 2011 15 tarife devrinde dağıtım yatırımları 25 milyar TL iken 2016 20 periyodunda tıpkı fiyat bazında 50 milyar TL yatırım gerçekleştirilmiştir İçinde bulunduğumuz 2021 25 devrinde ise yeniden birebir fiyat bazında 75 milyar TL lik dağıtım yatırımı planlanmıştır

Özelleştirmelerin tamamlandığı 2013 yılı referans alınarak 2014 2020 devrinde Türkiye genelinde kayıp oranları azaltılmış bugünkü fiyatlarla 65 milyar TL meblağında verimlik sağlanarak bu maliyet faturalardan düşülmüştür

Elektrik Dağıtım kesimi 57 bini direkt 43 bini de dolaylı olmak üzere 100 bin kişilik istihdam sağlamaktadır

Sektör çalışanları bir kamu hizmeti yaptıklarının şuuruyla vatandaşlarımıza hizmet götürmek için tüm zorluklara karşın her türlü hava şartında ve alanda 24 saat hizmet sunmaktadırlar Son vakitlerde hiçbir sorumlulukları olmadığı halde kesimin bu vefakar çalışanlarına fiyat artışları nedeniyle gösterilen yansıları de üzülerek görmekteyiz Lakin kesintisiz güç için en sıkıntı iklim koşullarındaki saha çalışmalarını gören vatandaşlarımızın çalışanlarımıza gösterdiği anlayış ve manevi takviye sözlerle tanım edilemez

1999 yılından beri elektrik kesiminde faaliyet gösteren bir Sivil Toplum Kuruluşu olmanın sorumluluğuyla hareket eden Elder olarak amacımız elektrik dağıtım bölümüne ait güç siyasetlerine düzenlemelere ve yasal çerçeveye katkı sunmak kesimimizin insan ve teknoloji kaynaklarını geliştirmektir

Bugünümüz ve yarınımız için

• Elektrik üretim maliyetlerimizi azaltmak ismine yerli ve yenilenebilir kaynaklarımızı azami derecede kullanmalı bu üretim teknolojilerini ülkemizde geliştirmeliyiz
• Verimliliği her alanda üretim santrallerinde iletim ve dağıtım şebekelerinde temel almalı kayıpları en aza indirmeliyiz
• Elektriği tüketirken de verimliliği temel almalı gerekirse bunun için yatırım yapmalıyız

Yetkin insan kaynağımızı ve gerçek teknolojileri faal halde kullanarak dünyanın içinden geçtiği bu sıkıntı devirde ülkemizde daima birlikte uygulayacağımız gerçek ve yapan siyasetlerle elektrik maliyetlerimizi azaltacağımıza inancımız sonsuzdur

Kamuoyuna hürmetle duyurulur

Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı