“Her birey kendi bedeni, cinselliği ve doğurganlığı ile ilgili kararları kendisi verme hakkına sahiptir.”
Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı (CİSÜ) Platformu, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla kadınların cinsel sağlık hizmetlerine eşit erişiminin garanti edilmesi gerektiği mesajını verdi.
CİSÜ Platformu Kadın+ Sağlığı Çalışma Grubu, sağlık hizmetlerinin önemli bir parçası olan cinsel sağlık ve üreme sağlığının toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadın haklarının gerçekleşmesi için kritik rol oynadığına dikkat çekerek, “Bu hizmetlere erişim kadınlara kendi bedenleri ve cinsellikleri hakkında özerk kararlar verme imkânı veriyor. Kadınların kendi seçimlerini yaparak sağlıklı ve güvenli bir yaşam sürmelerini destekliyor. Sağlık hizmetlerine eşit erişimin garanti edilmesi ve bu hizmetlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığını içermesi sağlanmadan eşitlik olmaz” dedi.
Geçen 8 Mart’tan bu yana neler oldu?
CİSÜ Platformu tarafından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla yayınlanan bildiride, pandemi ve yükselen enflasyon sebebiyle doğum kontrol yöntemleri ile regl ürünlerine erişimin olumsuz etkilendiği aktarıldı. Bildiride, “Özellikle regl ürünlerinin yüzde 18 oranıyla lüks tüketim vergisi kategorisinde değerlendirilmesi, pek çok kadın örgütünün tepkisini çekti. Kadınlar ücretsiz regl ürünleri dağıtımının yaygınlaştırılarak regl yoksulluğuyla mücadele edilmesini talep etti. Bazı belediyeler pek çok yurtta ücretsiz dağıtım yaptı, üniversitelerde öğrenci kulüplerince askıda ped uygulaması yaygınlaştırılması gibi ara yöntemler bulunmaya çalışıldı. Ayrıca kondom gibi doğum kontrol yöntemlerine erişememek sadece bir aile planlaması sorunu yaratmıyor. Aynı zamanda kondomla geçişi önlenebilecek cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların yaygınlaşmasına da neden oluyor. Örneğin HPV gibi pek çok alt tipi olan, bulaşıcılık oranı yüksek bir virüs ve erken teşhis edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşebiliyor. Üstelik HPV aşılama ile de önlenebilecekken ulusal aşılama programına dahil edilmeyen ve GSS kapsamı dışında 3 dozdan oluşan aşının uygulanması 3 binden TL’den fazla olduğu için ekonomik krizde katmerli bir soruna neden oluyor. HPV aşısı Ulusal aşı programına alınıp erken yaşta uygulanmalı” ifadelerine yer verildi.
Gençler doğru bilgiye ulaşamıyor
Türkiye’de birçok kadının 1983’ten bu yana gebeliğin ilk 10 haftası boyunca, yasal bir hak olan kürtaj hizmetinin devlet hastanelerinde hala fiilen yasaklı olduğuna değinilen bildiride, karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı sebebiyle yüzlerce kadının buna bağlı sağlık sorunları yaşadığı belirtildi. Açıklamada, özellikle 18 yaş altı ve 35 yaş üstü gebeliklerde bu riskin daha da arttığına işaret edilerek, “Türkiye’de çocuk yaşta zorla evliliklerin meşrulaştırılmasına bağlı olarak, eğitim süresi kısalırken, yoksulluk, şiddet ve riskli gebelikler artıyor. Bu gebeliklerde hem annede hem de bebekte çeşitli sağlık komplikasyonları görülüyor: yüksek tansiyon, gebelikte diyabet ve enfeksiyon bunlardan birkaçı. Şiddetsiz ve onaya dayalı güvenli cinsellikle ilgili meseleler tabu haline geldiği için gençler, bu konularda doğru bilgiye ulaşmakta sıkıntı yaşıyor. Bilgi eksiklikleri sebebiyle başta kız çocukları ve genç kadınlar, ilişkileri içinde şiddete ve istismara daha açık hale geliyor. Güvenli ve şiddetsiz cinsellik için okullarda gençlere kapsamlı cinsellik eğitimi verilmelidir. Kadınların, LGBTİ+’ların, mültecilerin, engellilerin ve gençlerin CSÜS ve CYBE’lere dair koruyucu/önleyici hizmetlere, tanı ve tedaviye, doğurganlığın düzenlenmesine, güvenli anneliğe, doğum öncesi, sırası ve sonrasında bakıma, güvenli isteyerek düşük hizmetlerine eşit olarak erişimi sağlanmalı” denildi.
CİSÜ bilgi kaynağı haline geldi
Son bir yıl içinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanındaki sorunların çözümü için birçok proje hayata geçiren CİSÜ Platformu, eğitimler ve atölyeler ile üye örgütlerin kapasitelerini geliştirmeye amaçladı. Geçen yıldan bu yana 5 etkinlik gerçekleştiren CİSÜ tarafından hazırlanan ‘Pandemi Öncesi ve Sırasında Türkiye’de Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetleri İzleme Raporu’, ‘Pandemi Dönemlerinde CSÜS Hizmetleri: Toplum Temelli Hizmetler Rehber’ ve ‘Türkiye’de CSÜS Durum Analiz Raporu’ ile üyeler dahil 117 STK, 20 üniversite ve 53 belediye ve yerel yönetim olmak üzere 190 kuruma kaynak sağladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
