Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Öncü ve takımı yapay zekaya sahip, çok şartlara güçlü, gelişmiş bir uçan keşif robotu üretti. Aracın ileri uçuş testleri ise bu ay başladı.
Son yıllarda insansız hava aracı teknolojileri daha da gelişirken, Boğaziçi Üniversitesi’nde yer alan Mikrodalga Radar ve Haberleşme Laboratuvarı’ndan (MiRaCL) bilim insanları yapay zekâ teknolojisi ile desteklenmiş keşif yapabilen yeni kuşak uçan robot geliştirdi. Grup başkanı Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Öncü ile birlikte tıpkı kısımdan araştırma vazifelisi Berk Omuz ve yüksek lisans öğrencisi Erol Kayataş’ın yaklaşık iki yıldır üzerinde çalıştığı robotun başta orman yangınları üzere şiddetli şartlarda kullanılması hedefleniyor.
“YAPAY ZEKA ÇOK KIYMETLİ BİR YERDE DURUYOR”
Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Öncü, yapay zekâ teknolojisinin yeni jenerasyon drone sistemi tahlillerinde daha fazla rol alacağını belirtiyor. Bu teknoloji sayesinde aracın insan idaresine muhtaçlık duymadığını söz eden Doç. Dr. Öncü, “Yakın gelecekte yapay zekayla desteklenmiş, ileri düzey radar, sensör ve kamera donanımları ile bir arada otonom vazife yapabilecek birçok yeni teknoloji, uygulama ve sanayi ortaya çıkacağını öngörüyoruz. Laboratuvarımızda bu alanda yapılan çalışmaları yakından takip ediyor ve gelişen teknolojiye katkı sağlıyoruz. Öte yandan bu teknolojiyi geliştirerek araçlarda faal kullanmak vakit ve emek istiyor. Kamera ve lidar (Lazer darbeleri kullanılarak bir obje yahut bir yüzeyin uzaklığını anlamaya yarayan teknoloji) gibi sistemlerle birlikte geliştirdiğimiz radar da aracımızın özgün yanlarını oluşturuyor. Robotumuz geliştirdiğimiz yapay zekâsı sayesinde gece-gündüz fark etmeksizin, üzerinde bulundurduğu farklı sensörlerden gelen bilgileri akıllı halde işleyerek yeryüzünün haritalandırması üzere birçok misyonu başarabilecek biçimde tasarlandı. Ayrıyeten rotasını belirleyerek vazifesi kendi başına icra edebilecek” diye konuşuyor.
“EKSTREM ŞARTLARDA DA UÇMAYI SÜRDÜRÜYOR”
TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projeleri kapsamında desteklenen uçan robot projesinde misyon alan yüksek lisans öğrencisi Erol Kayataş ise aracın dayanaklılığına dikkat çekiyor. Çok rüzgâr şartlarında da havada kalabilen aracın geliştirme süreciyle ilgili şu bilgileri veriyor:
“Bu araçları kullanılacağınız hava şartları çok değerli. Rüzgâr bilhassa muhakkak yüksekliklerde zorlayıcı suratlara ve hava aracının istenmeyen biçimde sürüklenmesine neden oluyor. Biz de aracımızı tasarlarken ekstrem şartlarda da uçmayı sürdürmesini istiyoruz. Bu üzere yerlerde şiddetli hava koşullarından etkilenmeyen aracımız birçok insanın hayatını kurtarabilir. Yalnızca arama kurtarma değil, bir bölgenin çeşitli hedeflerle haritalandırılması ile gözlemlenmesi üzere birçok alanda da kullanılabilecek potansiyele sahip.”
“İLERİ UÇUŞ TESTLERİ BAŞLADI”
Doç. Dr. Ahmet Öncü ise uçuş testlerinin başladığını ve aracı her açından test ettikleri bilgisini paylaşıyor. Bu testlerin akabinde ek geliştirmeler için de mesai harcayacaklarını tabir eden Doç. Dr. Öncü kelamlarını, “Ekipçe aracımızı en düzgünü olacak halde geliştirmek istiyoruz. Uçan robot sistemine ilişkin modüllerin hepsinin yer testlerini tamamladık. Bu testlerde hangi noktalarda geliştirmelerin gerekli olduğunu daha net görme fırsatımız oldu. Radar sistemimizi kara araçları ile birlikte test ederek performansından emin olduk. Artık bütün bu alt sistemleri uçan robot üzerine entegre ederek en yakın vakitte alanda rahatlıkla kullanılabilecek aracımıza son biçimini vermeyi hedefliyoruz” şeklinde sürdürüyor.
“RADAR SAYESİNDE DAHA FAAL UÇACAK”
Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısmı Araştırma Vazifelisi Berk Omuz ise güçlü şartta emniyetli bilgiler sunan gelişmiş radarın da araçta yerini aldığını tabir ediyor. Aracın radarlarını geliştiren Omuz, sisteme bu teknolojinin eklenmesiyle gelen avantajları şu halde özetliyor:
“Radar sistemini kendimizin geliştirmesi hem radarın özelleştirilebilmesi hem de küçültülebilmesi için kıymetliydi. Radar sistemi yalnızca bir donanım değil, tıpkı vakitte gelen radar verisinin manalandırılması sürecini de kapsıyor. Hareketli bir sisteme yakın gerçek-zamanlı bir formda radardan gelen bilgiyi manalandırıp sunmaya çalışmak çeşitli zorlukları da beraberinde getiriyor. Lakin radar verisi sayesinde araç karanlık, sisli yahut GPS sinyalinin zayıf olduğu koşullarda vazifesine devam edebilecek. Bulunduğu ortama dair kamera imgesinden elde edilmesi güç ve hatta imkânsız olan bilgilere radar sayesinde ulaşılabilir. Özetle geliştirdiğimiz bu radar sayesinde araç çok daha faal uçabilecek.”
Doç. Dr. Ahmet Öncü kimdir?
Doç. Dr. Ahmet Öncü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nden 2001 ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden 2002’de lisans derecelerini aldıktan sonra lisansüstü eğitimi için Türk Eğitim Vakfı (TEV) DAAD bursu takviyesiyle Almanya Münih Teknik Üniversitesi’ne gitti. Burada 2004 yılında Elektrik Mühendisliği ve Bilgi Teknolojileri Bölümü’nden Mikrodalga Mühendisi Yüksek Lisans derecesini aldı. 2005’te Japon Hükümeti Monbukagakusho, Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı’ndan (MEXT) burs almaya hak kazanarak Tokyo Üniversitesi’ne araştırmacı alarak gitti. Birebir yıl Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde Milimetrik Dalga Impulse Radyo CMOS Tümleşik Devre tasarımı konusunda doktora çalışmalarına başladı. 2008 ve 2010 yılları ortasında Tokyo Üniversitesi ve Hiroşima üniversitelerinde yüksek frekans tümleşik devre tasarımı ve laboratuvar uygulamaları konusunda araştırmacı öğretim vazifelisi olarak çalıştı. 2010’da Türkiye’ye dönen Doç. Dr. Öncü, 2010’da Avrupa Birliği Marie Sklodowska-Curie Kişisel Bursu almaya hak kazandı. 2010’dan beri çalışmalarını Boğaziçi Üniversitesi’nde sürdüren bilim insanı mikrodalga, radar, RF, sensör sistemleri dizaynları, elektromanyetik hesaplamalar, yapay zekâ uygulamaları ve uçan robot alanlarında araştırmalarına devam ediyor. Bu alanlarda pek çok akademik proje yürüten Doç. Dr. Öncü’nün 30’un üzerinde makale ile bildiri yayını bulunuyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
