İnsanın dünyaya ahenk sağlamasında anne bebek bağlantısının kıymeti büyük Altınbaş Üniversitesi İktisadi İdari ve Toplumsal Bullbahis Bilimler Fakültesi Dekanı Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina sağlıklı bir insan gelişiminde 2 yaşa kadar olan vaktin çok değerli olduğunu belirtti Bebeklerin zannedildiğinin tersine etraflarında olup Bizimbahis biteni çok âlâ anladıklarına dikkat çekti Yanlışsız kurulan anne bebek bağının tesirlerinin tüm hayat uzunluğu sürdüğünü lisana getirdi
Hemen çabucak tüm gelişim alanlarının birbirleriyle paralel bir seyir izlediğini vurgulayan Prof Bizbet Dr Dilek Şirvanlı İhtimam öncelikle bilişsel açıdan insanın belirli bir olgunluğa ulaşabilmesi için anne bebek ortasında güvenli bağlanım münasebetinin gelişmesi gerektiğini söz etti. Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, “Sizi anlamadığını düşündüğünüz bebekler, aslında her şeyi ziyadesiyle anlar. Yalnızca onların manaya formu, yetişkinlerden farklı olarak, kendine has bir niyet süzgecine sahip özel sistemidir.” diyerek özgüvenli bireylerin yetişmesinde temel olan bebeklik çağına ait kıymetli tespit ve tavsiyelerde bulundu.
Bebek annem gitse de geri gelecek niyetini oluşturabilmeli
Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina bebeklikte Birebin bilişsel gelişim açısından en kıymetli keşfin nesne devamlılığı kavramı olduğunu iletti. Obje devamlılığının, gerçek dünyadaki objelerin görüş alanı dışına çıktıkları vakit bile var olmaya devam ettiklerine ait farkındalık durumu olduğu anlattı. Yani bunun bir manada, bebek için, “Gözden ırak olan gönülden de ırak olur” tabirinin bilimsel tarifi olduğunu söyledi. 1,5-2 yaş ortasında bu yetinin kazandırılmış olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, “Bu kavramın bir öteki boyutu ise kişi devamlılığı’dır. Bebek için, “kişi” görüş alanında değilse, yok kararındadır. Bebek için en değerli kişinin, onun her türlü muhtaçlığını karşılayan ve ona bakım veren kişinin annesi olduğu düşünülürse, 1,5-2 yaşına kadar bebeğin, annesi gözünün önünden kaybolduğunda, yok olduğunu düşünerek kendisini parçalarcasına bu olayı protesto etmesi olağandır. Lakin bebek, obje ve kişi devamlığını kazandığı andan itibaren, bulunduğu yerden diğer yerlerde de hayatın devam ettiğini algılayabilir, “Annem gitse de geri gelir” diyebilir.” halinde açıkladı.
Güvenli bağlanım değerli bir rol oynar
Öte yandan bebeklik periyodunun toplumsal gelişim özellikleri irdelediğinde periyodun değerli kazanımlardan birinin bebek ile anne ortasında gelişen güvenli bağlanım alakası olduğu vurgulayan Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, “Bebeğin kişi devamlılığı sorununu olumlu bir biçimde çözebilmesinde, inançlı bağlanım, değerli bir rol oynar. Bir öbür deyişle, bilişsel açıdan gelişerek kişi devamlılığını kazanmış olan bebek, şayet o güne kadar annesini her gereksinim duyduğunda dengeli bir biçimde yanında bulmuş ise o vakit ona karşı inançlı bir bağlanım sağlamış olur. Bu sayede de bebeğin fikir sistemi “İnsanlar gözümün önünden kaybolduğunda yok olmuyorlar, artık bunu biliyorum. Annem de bugüne kadar her gereksinim duyduğumda benim yanımda olduğuna nazaran, annem artık gitse de geri gelir ve benim gereksinimlerimi karşılar…” halinde bir niyet sistemine dönüşür.” diye konuştu.
Bebek Betzula annesinin farklı bir varlık olduğunu keşfetmeli
Bebeklik devrinin benlik gelişimi olarak tanımlayabileceğimiz modülünün da tekrar bebeğin ayrılıklara vereceği yansılar olduğuna işaret eden Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina Bebek 1 5 2 yaşına kadar davranışları ile bu davranışların sonuçları ortasındaki alakaları keşfetmekle meşguldür Örneğin bir objeyi yakalamak için ne kadar uzanması gerektiğini yemek tabağını masanın kenarından aşağı ittiğinde neler olabileceğini ellerinin bedeninin bir modülü olduğunu lakin karyola parmaklığının bedeninin bir modülü olmadığını öğrenir dedi Tıpkı karyola parmaklığının bedeninin bir modülü olmadığını öğrenmesi üzere bebeğin bu müddet zarfında annesinin de farklı bir varlık olduğunu anlaması gerektiğini belirten Prof Dr Özen şimdi bunun farkına varamayan bebeğin annesi gözünün önünden kaybolduğunda hem Giden geri gelmez fikri hem daha annesiyle olan evvelki tecrübeleri çerçevesinde reaksiyon verdiğini anlattı Bebeğe Annem zati bugüne kadar hiçbir vakit gereksinim duyduğumda benim yanımda olmadı ki kanısı yerleşmişse buna bir de annesinin kendisinden başka olmaması gerektiği onun bir kesimi olduğu na olan inancı da eklendiğinde ortaya çıkan durumun içinden çıkılmaz bir hal aldığına dikkati çekti Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina Kişi devamlılığı nı kazanan bebeğin annesinin kendisinden farklı bir varlık olduğunu anlaması ve en kıymetlisi de annesiyle kurmuş olduğu bağlantısına itimat geliştirmiş olmasının ehemmiyetini vurguladı Lakin bu halde bebeğin annesinden ayrıldığında sükunetini koruyabildiğini Bir işi olduğu için gitti lakin gitse de geri gelir o beni bırakmaz bugüne kadar da daima bu türlü olmadı mı şeklinde fikirler geliştirir birebir yerde olmasa da onun döneceğini hissedebilir Bu inanç münasebeti bireyin tüm hayatını etkileyecek çok değerli bir süreçtir dedi
Bebek yetişkin bakış açısıyla yargılanmamalı
Prof Dr İtina bebeğin 2 yaşına kadar bu yansıları vermesinin olağan olduğunu asıl sorunun iki yaşını geçtiği halde bu yansıları vermeye devam etmesi olduğu tespitinde bulundu Şu hiçbir vakit unutulmamalıdır ki bebek bir yandan kişi devamlılığını kazanırken bir yandan da annesiyle kurduğu alakayı test edebilmek için birtakım teşebbüslerde bulunur Yetişkinlerin bunları anlaması çok kolay değildir Kendi içinde farklı kurallar ve bakış açıları içerir Onun için hiçbir vakit bir bebek yetişkin bakış açısı temel alınarak yargılanmamalı bebeğin verebileceği çok doğal reaksiyonlar çok huzursuz bir bebek ya da huysuz formunda etiketlenmemeli tavsiyelerinde bulundu Bir bebeğin yaşadığı bir olaya rastgele bir halde reaksiyon vermesinin kendisine nazaran bir mana söz ettiğini lisana getirerek bunun yetişkinlerin niyet sistemine uymaması bu türlü bir reaksiyonun anlamsız olduğu manasına gelmediğini söyledi Bebek için bir manası olan bu reaksiyonların yetişkinler tarafından anlaşılmaya ve anlamlandırılmaya çalışılması gerektiğini söz etti
Anneciğim sen gidince bir daha dönmeyeceğini düşünüyorum ve çok korkuyorum
Prof Dr Dilek Şirvanlı İhtimam bebek davranışlarına örnekler vererek annelere tekliflerde bulundu İki yaşına geldiği halde bir bebek annesi işe gittiğinde huzursuzluk yaratıyor ve anne geri döndüğünde de ona nefes aldırmayacak ölçüde teğe bir ilgi talep edecek davranışlarda bulunuyor ise bunun onun Anneciğim sen gidince bir daha dönmeyeceğini düşünüyorum ve çok korkuyorum iletisini veriş formu olduğu düşünülmeli Bu noktada bebek ile anne ortasında bugüne kadar kurulan bağın niteliğinde sorun olduğunun gelişmesi gereken itimat bağının oluşmadığı anlaşılır diye konuştu
Anne dengeli yansılar vermeli
Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina bunun tahlili için öncelikle anne bebek etkileşiminde yeniden yapılandırılma çalışmalarının başlatılmasını önerdi Annenin dengeli ve kelamında duran bir profil çizmesi gerektiğini savunan Prof Dr Dilek Şirvanlı İtina kelamlarına şu halde devam etti İlişkinin inanç temeline oturtulması annenin bebeğin gereksinimlerine vaktinde ve dengeli yansılar vermeye başlaması işten dönüş saatlerinin muhakkak bir tertipte olmasına dikkat edilmesi dışarı çıkarken bu ayrılışın kaçarak çocuğu aldatarak değil ona açıklama yaparak gerçekleştirilmesi geri dönüldüğünde de İşte bak sana söylemiştim şu kadar saat gideceğim sonra döneceğim ve bak döndüm halinde sözünde duran bir anne olunduğunun bebeğe hissettirilmesi gerekir Bebeklerin kollarında yetişkinler üzere bir saat olmayabilir ya da onlar bir yetişkin kadar yapılan açıklamaları anlamıyor görünebilirler Lakin şu hiçbir vakit unutulmamalı ki onların da kendi başlarında bir saat var ve bu saat etrafında yaşanan olaylar belirli bir nizamda işlediği şartlarda çok da dakik bir saattir Her akşam 6 da işten dönen bir annenin bebeğini kapıda onu beklerken bulması ve 5 30 dan itibaren onu her gün beklediğini öğrenmesi şaşırtan değildir Ayrıyeten o sizi anlamadığını düşündüğünüz bebekler aslında sizi ziyadesiyle anlamakta Yalnızca onların manaya formu yetişkinlerden farklı kendi süzgecine sahip bir niyet sistemidir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
