İki yıldır tüm dünyayı tesirine alan yüzyılın salgın hastalığı Covid-19 pandemisi, bu süreçte bir öteki tehlikeli hastalığın yaygınlaşmasına neden oldu. Dünya Sıhhat Örgütü’nün ’21. yüzyılın en önemli sıhhat sorunu” olarak ilan ettiği bu tehlikeli hastalığın ismi; obezite.
Acıbadem Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Acıbadem Altunizade Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Bilgi Baca “İki yıldır devam eden pandemi sürecinde zarurî konutta kalma ve meskenden çalışma hareketsizliğe neden olurken, konutta geçirilen uzun saatler boyunca sıhhatsiz beslenme ve atıştırmalık tüketiminin artması obezitenin de yaygınlaşmasına neden oldu” diyor.
Obezitenin günümüzde gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde kalpten diyabete, inmeden kansere dek bir çok hastalığa neden olabildiğini, bu nedenle kesinlikle tedavi edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Bilgi Baca, obezite cerrahisinin multidisipliner yaklaşımla ve obezite cerrahisine uygun adaylara yapılması durumunda çok başarılı sonuçlar alınabildiğini söylüyor. Toplumda gerçek sanılan kimi yanlış bilgilerin ise tedavinin gecikmesine ya da olumsuz sonuçlara neden olabildiğine dikkat çeken Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Bilgi Baca, obezite hakkında yanlışsız sanılan 8 yanlışı ve obezite cerrahisine uygun kriterleri 6 soruluk test ile anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
- “Ben kilolarımla barışığım, sıhhat sıkıntım da yok”: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite yalnızca estetik bir bozukluk değil, önemli sonuçlara yol açabilen kronik bir hastalıktır. Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) nazaran ”obezite, beden yağ kütlesinin yağsız kütlesine oranla artması ile karakterize kronik bir hastalık olup, bedende çok yağ depolanmasıyla ortaya çıkan fizikî, ruhsal ve toplumsal problemlere neden olabilen güç metabolizması bozukluğu” biçiminde açıklanmış ve tüm dünyada kabul görmüştür.Dolayısıyla obezite bir sıhhat meselesidir.
- Obezite ameliyatından sonra istediğim üzere yerim, kilo da almam: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisi kişinin daha az yemek yiyerek memnun olmasını ve zayıflamasını gayeler. Hasta dikkat etmeyip hekimin ve diyetisyenin dediklerine uymazsa, tekrar eski kilosuna dönebilir.
- Obezite cerrahisi, isteyen herkese uygulanabilir: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisi isteyen herkese uygulanamaz. Kişinin obezite cerrahisine uygun bir aday olup olmadığına şu kriterlere bakılarak karar verilir:
- Herhangi bir hastalığınız olmayıp yalnızca beden kitle indeksiniz 40 kg/m2 ve üzeri mi?
- Vücut kitle indeksiniz 35 kg/m2 olup yanında tip-2 diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi, astım vb yandaş hastalığınız var mı ve bu hastalıklar hayat kalitenizi olumsuz etkiliyor mu?
- Vücut kitle indeksiniz 27 kg/m2 ve eşlik eden hastalıklarınız olup, en az altı ay uzman eşliğinde diyet, idman ve farmakolojik tedavi görüp yarar sağlayamadınız mı?
- İleri kalp hastalığı, kanser, karaciğer sirozu vb hastalıklarınız var mı? Bu tıp hastalığı olanlara obezite cerrahisi uygulanamıyor.
- Alkol ve unsur bağımlılığı var mı? Bu cins bağımlı şahıslara obezite cerrahisi uygulanamıyor.
- Üreme çağında olup yakın vakitte anne olmayı düşünüyor musunuz? Şayet yakın vakitte anne olmayı planlıyorsanız kesinlikle doktorunuza danışmanız gerekir. Zira obezite cerrahisi ameliyatı sonrası 24 ay hamilelik önerilmiyor.
- Ameliyat için cerrahla görüşmem kâfi: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisinde, cerrahiye muayene olmak adımlardan yalnızca birisidir. Eğitim ve şuur değişimi, davranış değişimi ve gaye kiloya ulaşma, amaç kiloyu müdafaa ve etraf değişimi programlarını bitiren, buna karşın amaç kiloya (mevcut kilonun yüzde 10-20’sini sini kaybetme) ulaşamayan hasta, multidisipliner bir grupla kıymetlendirilir.Tüm değerlendirmeler sonunda alınacak karara nazaran uygun cerrahi prosedüre karar verilir. Cerrahi değerlendirme, anestezi değerlendirmesi, iç hastalıkları değerlendirmesi (endokrin ve gastroentoroloji), kardiyolojik değerlendirme, psikiyatrik değerlendirme, fizikî tıp ve rehabilitasyon değerlendirme ve diyetisyen değerlendirmeleri yapılır.
- İstediğim ameliyatı olabilirim herkese tıpkı ameliyat uygulanabilir: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisi için ne ameliyatı yapılacağına hasta kendi karar veremez. Herkese ameliyat uygulanamaz. Obezite cerrahisinde tüm dünyada yaygın olarak kullanılan ameliyat sleeve gastrektomi (tüp mide)’dir. Fizyolojik ve işlevsel sonuçları daha uygun olduğu için tercih edilmektedir. Lakin hastanın yaşı, beden kitle indeksi, eşlik eden hastalıklar, yeme alışkanlıkları yapılacak tekniğe karar vermede büyük rol oynar. Tüm konsültasyonlar tamamlandıktan sonra cerrah ve hasta hangi ameliyatın uygulanacağına birlikte karar vermiş olurlar.
- Obezite cerrahisi olursam ölürüm yahut yarım kalırım: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisinde hakikat hasta seçimi, gerçek endikasyon, gerçek ameliyat prosedürü çok değerlidir. Obezite cerrahisinin tecrübeli, donanımlı bir merkezde profesyonel bir takım tarafından yapılması gerekir. Obezite cerrahisine bağlı risk, bir mide ameliyatı riskinden daha yüksek değildir.Midenin bir kısmının alınması yahut süreç görmesi hastada kıymetli bir eksiklik yaratmaz. Obezite nedeniyle cerrahi önerilen bir hastada gelişebilecek ameliyat komplikasyonları mevcut obez haline nazaran daha az risklidir.
- Obezite cerrahisi olduktan sonra hastane ve takımla işim biter: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Prof. Dr. Bilgi Baca “Obezite cerrahisi geçirmiş bir hastamızın bizimle en az iki yıllık bir seyahati olur. Takipler uzun vadede devam eder. Ameliyat sonrası birinci denetimden sonra birinci ay, üçüncü ay, altıncı ay, 1.yıl ve 2.yıl nizamlı denetim ve kan tetkikleri yapılır. Sonuçlar kıymetlendirilerek gereklilik halinde vitamin ve mineral dayanakları sağlanır” diyor.
- Obezite cerrahisi sonrası bir ay içinde büsbütün fazla kilolarımdan kurtulmuş olurum: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Obezite cerrahisinde kilo azalım gayesi 1,5-2 yılda tamamlanır. Hasta fazla kilolarının yüzde 75-80’ini obezite cerrahisi ve uygulanan diyetle kaybeder. Fazla kiloların yavaş yavaş kaybedilmesi tavsiye edilir. Altı ay sonra idman de hayat değişikliğinin bir modülü olunca hastalar sağlıklı bir formda ülkü kilolarına kavuşurlar.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
