Ege Üniversitesi (EÜ) Öğrenci Kurulu tarafından 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü aktiflikleri kapsamında “Bir Destandır Çanakkale” programı düzenlendi. EÜ Kültür Sanat Evi’nde gerçekleştirilen aktiflikte; EÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Mert ile Atatürk Unsurları ve İnkılap Tarihi Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nuri Karakaş, Çanakkale Zaferi ve devrin atmosferi hakkında yöneltilen soruları yanıtladı. Aktifliğe EÜ Sıhhat, Kültür ve Spor Daire Lideri Aysel Ildızlı’nın yanı sıra; öğrenciler, akademik ve idari çalışanlar katıldı.
Açılış konuşmasını yapan EÜ Öğrenci Kurulu Lideri Kadir Gülhan, “Çanakkale Zaferi, Anadolu halkının yaşadığı en büyük zafer olabilir. Lakin birebir vakitte yaşadığı en büyük acıdır. Çanakkale, azmin ve fedakârlığın zaferidir. Bu nedenle atalarımızın hakkını ödeyemeyiz. Onların bize bıraktığı toprak, bayrak ve vatan üzere kutsal kıymetleri kanımızın son damlasına kadar korumalıyız” diye konuştu.
Etkinlikte, EÜ Türk Halk Dansları Topluluğu’nun hazırlamış olduğu Zeybek gösterisi akabinde Çanakkale Zaferi bahisli belgesel izlendi.
“İstanbul’u almanın yolu Çanakkale’den geçer”
Çanakkale Savaşı’nın süreç ve sonuçları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Hasan Mert, “Çanakkale, I. Dünya Savaşı’nın bir cephesiydi. Dünyanın en büyük donanması, o vakit için buraya toplandı. Gayeleri, Türk milletini tarihten silmekti. Ancak hiç beklemedikleri bir direnişle karşılaştılar. Bu savaş, askeri, siyasi, ekonomik ve toplumsal sonuçlar meydana getirdi. Cemil Meriç’in de dediği üzere, ‘Aydın, üç üniversite bitirendir’. Lakin burada kişinin bu üniversiteleri bitirmesi değil; ailedeki üç neslin da üniversite mezunu olmasını vurgulanıyor. İşte biz, bu savaşta altın jenerasyonu kaybettik. Bir türlü o üçlü halkayı tamamlayamadık” dedi.
Çanakkale’nin stratejik bir pozisyonda olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mert, “Napolyon’un, ‘Dünya tek bir devlet olsaydı, başşehri İstanbul olurdu’ biçiminde bir kelamı vardır. Gözünüzü kapatıp, dünya atlasının ortasına dokunduğunuzda parmaklarınız, Boğazlara denk gelecektir. Burası dünyanın merkezi pozisyonundadır. Dünya tarihine de baktığımızda, binlerce yıl öncesinde stratejik açısından değerli olduğu için Truva Savaşları da yapılmıştır. Türk Tarihi’nde ise Osmanlı Devleti kurulduktan sonra Türklerin Rumeli’ye birinci geçişi buradan olmuştur. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethetmeden evvel savunma önlemleri alırken İstanbul’da Rumeli Hisarı’nı ve Çanakkale’de Kilitbayır Kalesi’ni yapmıştır. Zira İstanbul’u almanın yolu Çanakkale’den geçer” diye konuştu.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşı’nda göstermiş olduğu cüreti hatırlatan Prof. Dr. Mert, “Çanakkale Savaşı’nda bir şarapnel modülü Atatürk’ün göğsüne isabet etmiştir. Atatürk’ün yazdığı günlükte ‘Ceketimin sağ cebinin içerisindeki saate isabet etti şarapnel. Derimde derin bir morluk bıraktı fakat öbür da bir hasar vermedi’ satırları karşımıza çıkmaktadır. Bu an Allah’ın, Atatürk’ü, Türk Milleti’ne bağışladığı andır. Atatürk, Türk milletinin zihninde bir destan kahramanıdır. Ulusal Uğraş hareketi için Anadolu’ya geçtiğinde, Türk Milleti doğal önderini zati Çanakkale’de bulmuştur” diye konuştu.
“Çanakkale Savaşı, dünya tarihine taraf verdi”
İtilaf Devletleri’nin Osmanlı savunma sistemini çökerterek, İstanbul’u ele geçirmeyi denediklerini söyleyen Doç. Dr. Nuri Karakaş, “İtilaf Devletleri’nin asıl hedefi, devletin kalbinin attığı payitahtı ele geçirmekti. Bu emeli birinci olarak deniz yoluyla gerçekleştirmeye çalıştılar. Başarılı olamayınca hem Rumeli, hem de Anadolu tarafındaki Osmanlı savunma sistemini çökerterek, İstanbul’u ele geçirmeyi denediler. Ama Çanakkale Harekatı’nın ana maksadı; Rusya’ya yardım etmek, Rusya ve Ukrayna’daki buğdaya erişmek, müttefiklerine Tuna Nehri’ni açmak, Avusturya ve Macaristan’a karşı Sırbistan’ı desteklemek, Bulgaristan’ın savaşa girmesini engellemek, Osmanlı Ordularını ikiye bölmek ve başşehri ele geçirerek Osmanlı’yı saf dışı bırakmak diyebiliriz” dedi.
Çanakkale Savaşı’nın dünya tarihine taraf veren bir olay olduğunu tabir eden Doç. Dr. Karakaş, “Çanakkale’deki direniş sayesinde Rus Çarlığı çöktüğü için karşımızda Anadolu’nun doğusundan da saldırmayacak müttefik bir Sovyetler Birliği bulabildik. Şayet bu Sovyetler Birliği, İtilaf Devletleri ile düşman saflarında yer almasaydı, Ulusal Mücadele’nin başarılması biraz sorunlu bir sürece girebilirdi. Münasebetiyle Ulusal Uğraş tarihi açısından Çanakkale’deki direniş çok kıymetli bir konudur. Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyan donanması da Çanakkale boğazından geçme teşebbüsünde bulundu. Lakin başarısız oldular. Daha sonra küçük savaş gemileriyle geçmeyi denediler ve yeniden başaramadılar. Bu iki İtalyan harekâtı, Osmanlı Devleti’nin daha şuurlu davranmasını sağladı. Geçmişe baktığımızda, Sultan Abdülhamid periyodunda uzun menzilli tabyalara toplar sipariş edilmiştir. Yalnızca teknik manada üstün bir silaha sahip olmak değil; o silahları maharetli bir biçimde kullanmak da kıymetli. Türk askeri ve topçusunun güzel eğitimli olması, bu topları düşman için vefat kusan bir silah haline getirmiştir. Bilhassa 18 Mart’ta gösterilen üstün muvaffakiyet sayesinde galibiyet gelmiştir. İtilaf Donanması’nın geri dönmesinin bir sebebi de, Türk topçusunun uygun eğitimli olması ve isabetli atışlar yapmasıdır” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde daima bir ağızdan Çanakkale türküsü okundu. Program sonrasında EÜ Sıhhat, Kültür ve Spor Daire Lideri Aysel Ildızlı, Prof. Dr. Hasan Mert ve Doç. Dr. Nuri Karakaş’a teşekkür dokümanlarını takdim etti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
