Aşırı tuz içeren besinlere dikkat!
Günümüzde giderek yaygınlaşan ve genç yaşlarda da görülme sıklığı artan kalp ve damar hastalıklarından inmeye, böbrek yetmezliğinden obeziteye… Uzmanların tüm ikazlarına rağmen bir türlü önü alınamayan çok tuz tüketimi sıhhati önemli biçimde tehdit ediyor! Dünya Sıhhat Örgütü günlük tuz tüketiminin 5 gram (bir çay kaşığı) olması kalması gerektiğini belirtirken, ülkemizde tuz tüketimi birkaç kata çıkabiliyor! Üstelik pek çok kişi yemeğin lezzetini artırmak için tabağa da ayrıyeten eklemekten kaçınmazken; işlenmiş besinlerden atıştırmalıklara dek yüksek tuz içeren yiyeceklerin tüketimi de riski artırıyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı Evrenkaya, içerdiği minerallerle dozunda yani günlük ortalama 5 gram tüketildiğinde değerli yararları bulunan tuzun, çok tüketildiğinde ise yaşamsal tehlikelere yol açabildiğini vurguluyor. Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı Evrenkaya 14-20 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası kapsamında yaptığı açıklamada, çok tuzun 6 ziyanını anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Hipertansiyon
Günümüzde giderek yaygınlaşan hipertansiyon (yüksek kan basıncı) çok tuz tüketimi ile direkt bağlantılı olan tehlikeli bir hastalıktır. Fazla tuz tüketimi kan basıncını artırarak kalp yetmezliği, kalp büyümesi ve kalp krizine neden olabilir. Alınması önerilen günlük tuz ölçüsü yaklaşık 5 gramdır ve bu da yaklaşık bir çay kaşığı tuzdur. Kökeni ve ismi ne olursa olsun (deniz, kaya vs) sofra tuzu sodyum klorürdür ve fazlası kalp hastalıkları riskini artırır. Yapılan çalışmalar; diyetle alınan tuzun 10 gramdan 5 grama düşürülmesiyle kalp ve damar hastalıklarının riskinin yüzde 17 oranında azalabildiğini göstermektedir.
Böbrek hastalıkları
Fazla tuz kullanımı, böbreklerde hasara yol açan etkenlerden biridir. Tuz alımı idrar yoluyla kalsiyumun bedenden atılımının artmasına yol açar. Bedende kalsiyum eksilince, bağırsaktan kalsiyum emilimi artar. Bu da böbrek taşlarına taban hazırlar. Ayrıyeten çok tuz tüketimi protein kaçağına neden olur ki, protein kaçağı böbrek hastalığının en değerli bulgularından birisidir. Tuz alımı yüksek olduğunda böbreklerin çok tuzu atmak için daha fazla çalışması gerekir. Bu da böbreğin ömrünü kısaltır. Böbrek hastalıklarının tedavisi için tuzun azaltılması koşuldur.
İnme
24 saatlik idrardaki sodyum ölçüsü ne kadar yüksek ise, inme görülme riski o kadar artar. Yapılan bilimsel çalışmalar; tuz tüketiminin azaltılmasının inme riskini azalttığını, örneğin diyetle alınan 10 gram tuzun 5 grama düşürülmesiyle inme riskinin yüzde 23 oranında azalabildiğini gösteriyor.
Obezite
Fazla tuz tüketimi dolaylı bir obezite nedeni olarak kabul edilir. Yapılan çalışmalarda; marketlerde tuzlu yiyecekler ile asitli ve şekerli içeceklerin satışlarındaki artış suratının emsal olduğu saptanmıştır. Asitli ve şekerli içecek tüketiminin en kıymetli belirleyicisi tuzdur. Günlük tuz alımı 10 gramdan 5 grama inince, günlük sıvı alımında 350 ml azalma olur ki bu sıvılar ekseriyetle meşrubat halindedir.
Osteoporoz
Aşırı tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum kaçışına yol açarak kemik yapısının zayıflamasına, kırılganlığının artmasına ve kolay düşmelerin bile kırıkla sonuçlanmasına neden olur. Günümüzde hareketsiz ömür ve yüksek tuz içeren fast-food tüketimin de artmasıyla giderek yaygınlaşan, toplumda kemik erimesi olarak bilinen osteoporozdan korunmak için değerli kurallardan biri de çok tuz tüketiminden kaçınmaktır.
Ödem
Tuz alımı artınca idrarda basınç natriürezi olur yani tuzun fazlasını böbrekler atar. Lakin, çok tuz alımı devam ederse, bedende tuz birikir. Her tuz molekülü, 4 molekül su bağlar ve kalp yetmezliği, ödem, akciğer ödemi üzere problemler oluşur. Ödem birçok tıbbi sıkıntıdan meydana gelebildiği üzere, hareketsizlik, karbonhidrat yüklü beslenme ve fazla tuz tüketiminden de kaynaklanabilir. Dokularda fazla sıvı birikimi manasına gelen ödeme karşı tuzu kısıtlamak da tesirli olur.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
