Kadınların teknoloji dalındaki tarihçesine bakıldığında, birinci yazılımcıların ortasında bir çok bayan olduğu görülmektedir. 1959’da ABD Deniz Kuvvetlerinde çalışan Grace Hopper, bilgisayar programcılığında öncü isimlerden biriydi. 1961 ile 1973 yıllarında NASA’da misyon alan birinci Türk Dilhan Eryurt, kurumun birinci beşersin hava aracında çalışmıştır. 1988 ile 1993 yıllarında ise Orta Doğu Teknik Üniversitesinde astrofizik anabilim kolunu kurmuştur. 1979’da ABD Savunma Bakanlığının uzay çalışmalarında Ada Lovelace isimli bayan yazılımcı misyon almıştır. NASA’nın Apollo misyonunda değerli rol oynayan Margaret Hamilton ise bir öbür bayan yazılımcıdır.
2030 yılına kadar bayanların teknoloji kesiminde varlıklarının dengeleneceği öngörülse de büyük teknoloji firmaları ve S&P 500 firmalarında orta düzey idare takımında çalışan bayanların oranı 25 civarında. Dünya Ekonomik Forumu’nun, 2020 yılı Cinsiyet Ayrımı Endeksi bilgilerine nazaran, Türkiye bu hususta 153 ülke ortasında 130. sırada bulunuyor. Risk kat sayısı yüksek olarak görülen teknoloji kesimine bakıldığında erkeklere bu üzere daha riskli bölümlerde duyulan itimat bayanlara kıyasla daha fazla. Cerebrum Tech Kurucusu ve İdare Heyeti Lideri Dr. R. Fazilet Erkul’a nazaran, ‘’Teknoloji kesiminde çalışan bayan ve erkek eşitliğini sağlayabilmenin yolu, okul yıllarında kız öğrencileri teknik alanlara yönlendirmektir. Hem dünyada hem Türkiye’de yazılım ve bilişim teknolojileri alanında bayan çalışanların sayısını artırmak gerekiyor. Neredeyse her kesimde bayanlar birçok mahzurla başa çıkmak zorunda. Cam tavanları kırmak ve teknoloji dalının erkek hâkim bir kesim olduğu algısını ortadan kaldırmak çok elzem.’’
Deloitte Türkiye ve TÜBİSAD iş birliği ile oluşturulan ‘Teknoloji Sektöründe Kadın’ raporuna nazaran idare ekibiplerinde cinsiyet istikrarının sağlanması; karar almayı, kurumsal yönetimi ve finansal performansı müspet istikamette etkiliyor. Cinsiyet dağılımı ve eşitlik hususlarında GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon ve Microsoft), önder firmalar olarak öne çıkmaktadır. Buna karşın geçtiğimiz yıl GAFAM’da teknik işlerde çalışanların yaklaşık 25’i bayandı. 2021’deki global yazılım geliştirici anketine nazaran, geliştiricilerin büyük çoğunluğu erkek. Bayan geliştiriciler, iştirakçilerin sadece 5’ini oluşturuyor. Türkiye’de de bu sayı emsal oranlarda. Erkul’a nazaran ‘’Bu dengesizliği, Z jenerasyonu bayanları düzeltecek. Türkiye’de bayan iş gücünü teknoloji kesimine çekmek gerekiyor. Gençlere rol model olacak ve ilham verecek bayan önderlerin daha çok öne çıkması gerekiyor. Erkul, ‘’Cerebrum Tech olarak, teknoloji kesimini erkek hâkim bölüm olmaktan çıkartmak ve bu algıyı değiştirmek istiyoruz. Yeni kuşak teknoloji şirketi olan Cerebrum Tech çalışanlarının da 38’i bayan çalışanlardan oluşuyor,’’ diye ekliyor.
Cerebrum Tech şirketi, bayanları erken yaşta teknoloji bölümüne yönlendirmeyi, genç yetenekleri keşfetmeyi ve onlara bu yolda mentörlük yapmayı hedefliyor. Bu maksat doğrultusunda kuruluşunun şimdi 1. yılını dolduran Cerebrum Tech, Habitat Derneği ile ‘’Onun Hayali’’ projesini hayata geçiriyor. Projeyi teknoloji alanında tasarım ve yazılıma dair eğitimler almak isteyen bütün bayanlara adayan Cerebrum Tech, ‘’Onun Hayali, Bizim Hayalimiz.’’ diyor.
Türkiye’de birçok bayan önderimiz var. Onlar, başka bayanlara ve genç kızlara üst seviye muvaffakiyetin nitekim ulaşılabilir olduğunu, klâsik ve kültürel cinsiyet eşitsizliklerinin üstesinden gelmenin mümkün olduğunu gösteriyorlar.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
